Ba ba thịt còn gọi là ba ba thương phẩm, quy cỡ xuất bán từ 1kg trở lên, chủ yếu từ 1- 1,2 kg/con. Hiện thị trường trong nước nhu cầu còn ít, sản phẩm nuôi được chủ yếu để xuất khẩu. Mùa tiêu thụ rải rác quanh năm, nhưng tập trung chủ yếu vào các tháng cuối năm.

           Muốn nuôi ba ba thịt lớn nhanh, tỷ lệ sống cao, lãi nhiều, cần thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật sau:

          1. Kỹ thuật nuôi:

          a. Trước khi thả giống cần chuẩn bị ao bể nuôi đảm bảo chất nước và chất đáy sạch.

         b. Cần thả giống sớm để tranh thủ nuôi được hết các tháng có nhiệt độ sinh trưởng thích hợp nhất. Các tỉnh phía Bắc thả từ tháng 3, tháng 4 nuôi đến cuối năm thu hoạch.

          c. Cỡ giống thả từ 100-200g/con. Trong một ao thả cùng cỡ chọn ba ba giống khoẻ mạnh, không mang mầm bệnh. Người mua ba ba để nuôi nên tìm hiểu kỹ, mua từ các cơ sở dịch vụ giống đáng tin cậy.

         d. Mật độ nuôi từ 1-5 con/m², tối đa 1kg/m². Điều kiện thay nước chủ động, khả năng cấp thức ăn thoã mãn, nuôi mật độ cao; Điều kiện khó thay nước, khả năng đầu từ về giống có hạn, không có điều kiện cho ăn hàng ngày.... nuôi mật độ thưa.

        e. Cho ăn, quản lý chăm sóc và phòng bệnh tốt, sau 8-10 tháng nuôi, ba ba thịt có thể đạt quy cỡ 0,6-1,2kg/con, tỷ lệ sống 90-100%. Nhiều cơ sở nuôi ở phía Nam nuôi lớn nhanh hơn ở phía Bắc, mức tăng trọng trung bình mỗi con có thể đạt 100g /tháng. Ở các tỉnh phía Bắc, mức tăng trọng đàn (tổng trọng lượng ba ba thịt khi thu/tổng trọng lượng ba ba giống khi thả ) sau một vụ nuôi người đạt thấp từ 2-3 lần, người đạt cao từ 4-5 lần.

          Loại thức ăn:

          Ba Ba ăn thức ăn động vật là chính.

           Thức ăn nuôi Ba Ba có thể chia 3 loại chủ yếu:

           - Thức ăn động vật tươi sống.

           - Thức ăn động vật khô.

           - Thức ăn chế biến hoặc thức ăn công nghiệp.

          - Cho đến hiện nay, phần lớn các hộ nuôi Ba Ba đều sử dụng thức ăn động vật tươi sống là chính, một số nơi có điều kiện cho ăn thêm thức ăn khô, nói chung chưa có điều kiện sử dụng thức ăn công nghiệp.

           a. Thức ăn tươi sống:

           - Gồm động vật còn nguyên con, còn sống hoặc đã chết nhưng thịt còn tươi. Không dùng thịt động vật đã bị ươn ôi và thịt động vật đã ướp mặn không có khả năng rửa sạch mặn. Các động vật, thịt động vật sử dụng làm thức ăn cho Ba Ba gồm:

        - Cá tươi: các tỉnh phía Bắc thường sử dụng cá mè trắng, cá tép dầu, cá mương, cá lành canh nước ngọt và các loài cá biển vụn. Các tỉnh phía Nam và vùng hồ chứa nước sử dụng nhiều cá Sơn, cá Linh, cá Chốt chuột, cá biển vụn...

          - Động vật nhuyễn thể: gồm các động vật nhuyễn thể nước ngọt (ốc vặn, ốc sên, ốc đồng, ốc nhồi, trai, hến) và các động vật nhuyễn thể như don, dắt...

          - Động vật giáp xác: chủ yếu là các loại tôm, cua rẻ tiền, cả ở nước ngọt và nước mặn.

        - Côn trùng: chủ yếu là giun đất, nhộng tằm. Giun đất có thể nuôi để cho ăn, có thể bắt giun tự nhiên (trong vườn, bãi ven sông...) cho ăn.

        - Động vật khác: thường là tận dụng thịt của các động vật rẻ tiền không thuộc diện dùng làm thực phẩm cho người, và thịt phế liệu của các xí nghiệp chế biến thực phẩm như cá, tôm, mực, gia súc, gia cầm...

           b. Thức ăn khô :

          - Một số nơi có điều kiện có thể sử dụng cá khô nhạt, tôm khô nhạt... loại rẻ tiền để cho ăn kèm thức ăn tươi hàng ngày hoặc dự trữ cho ăn khi thiếu thức ăn tươi.

            c. Thức ăn công nghiệp:

            - Nước ta chưa sản xuất thức ăn công nghiệp chuyên dùng cho Ba Ba. Trên thế giới, một số nước đã sử dụng khá phổ biến, hiệu quả kinh tế cao. Thành phần dinh dưỡng trong thức ăn rất toàn diện, đặc biệt hàm lượng đạm rất cao, thức ăn nuôi Ba Ba giống có hàm lượng đạm 50-55%, thức ăn nuôi Ba Ba thịt có hàm lượng đạm trên dưới 45%.

           d. Cách cho ăn thức ăn tươi sống:

          - Cho ăn theo địa điểm qui định để Ba Ba quen ăn, dễ theo dõi thức ăn hàng ngày, dễ làm vệ sinh khu vực cho ăn.

         - Động vật cỡ nhỏ Ba Ba ăn vừa miệng, có thể nuốt được cả con thì cho ăn cả con, động vật cỡ lớn cần băm thái thành nhiều miếng cho Ba Ba ăn đều.

            Các phần cứng Ba Ba không ăn được như đầu cá, vây cá, vỏ động vật nhuyễn thể, xương động vật ... nên sử dụng chăn nuôi động vật trên bờ, không bỏ xuống ao làm tăng khả năng ô nhiễm nước ao.

          - Rửa sạch thức ăn trước khi cho ăn.

         - Ba Ba mới nở ngày cho ăn 3-4 lần, Ba Ba giống 2-3 lần, Ba Ba thịt và Ba Ba bố mẹ 1-2 lần/ ngày, lượng cho ăn buổi tối nhiều hơn buổi sáng.

         - Lượng thức ăn cho ăn trong một ngày đêm: Ba Ba mới nở 15-16%, Ba Ba giống 10-12%, Ba Ba thịt và Ba Ba bố mẹ 3-6% so với trọng lượng Ba Ba nuôi trong ao.

         - Nên cho ăn nhiều loại thức ăn động vật để bổ sung dinh dưỡng cho nhau. Không nên chỉ cho ăn một thứ duy nhất vì chất dinh dưỡng sẽ không đầy đủ.

          - Ba Ba mới nở cho ăn bằng động vật phù du (thuỷ trần), giun nước (trùng chỉ), giun quế. Sau 5-7 ngày nuôi chuyển cho ăn cá, tôm là chính. Nên chọn loại cá nhiều nạc, luộc cá gỡ thịt cho ăn chín tốt hơn cho ăn sống.

          - Trong tất cả các giai đoạn ương nuôi, nếu có điều kiện cho Ba Ba ăn giun càng nhiều càng lớn nhanh và béo khoẻ.

            - Các ao rộng nuôi Ba Ba với mật độ thưa có thể kết hợp nuôi ốc, nuôi cá tép nhỏ trong ao cho Ba Ba tự bắt ăn dần, không nhất thiết phải cho Ba Ba ăn hàng ngày. Dùng phân chuồng, phân xanh, phân vô cơ để gây nuôi động thực vật làm thức ăn cho ốc, cho cá tép nhỏ, hoặc có thể dùng các loại cám cho cá tép nhỏ ăn trực tiếp. Với cách nuôi này, năng suất Ba Ba nuôi tuy không cao, nhưng Ba Ba lớn nhanh, ít bệnh tật, chi phí thức ăn cho nuôi Ba Ba thấp, hiệu quả kinh tế cao.

              3. Một số bệnh thường gặp và cách phòng trị.

              a. Bệnh viên loét do vi khuẩn (thường gọi là bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh bã đậu):

              * Dấu hiệu bệnh lý:

            Ba ba bị bệnh có vết loét với hình dạng với hình dạng kích cỡ nhất định, xuất hiện ở đầu, cổ, chân, xung quanh phần mềm của mai, ở trên mai, phần bụng của ba ba. Miệng vết loét thường xuât huyết. Một số vết loét bị đóng kén, khều miệng vết loét ra nhìn thấy những cục trắng như bã đậu.

            * Cách phòng trị:

            Dùng kháng sinh oxytetracycline trộn với mỡ lợn bôi trực tiếp lên các vết loét, để ba ba ở trên cạn trong thời gian 30 phút sau đó thả xuống nước. Một tuần bôi thuốc 3 lần ( cách một ngày bôi một lần ) Trường hợp vết loét nặng, có kén phải cậy vảy và lấy hết kén ra, sau đó lau sạch vết thương, rắc thuốc kháng sinh đã tán thành bột và bôi thuốc mỡ ra bên ngoài. Nhốt ba ba trên cạn 2 -3 ngày liên tục.

               b. Bệnh sưng cổ:

              * Dấu hiệu bệnh lý:

              Cổ baba bị xưng, nhiều con nặng không thể rụt cổ vào trong mai được.

              * Cách phòng trị:

              Trộn tetracyline hoặc sulfamid trộn vào thức ăn của baba, cho ba ba ăn 3 ngày liền.

               c. Phòng bệnh cho ba ba:

            Phòng bệnh luôn luôn là biện pháp có hiệu quả nhất trong chăn nuôi nói chung, kể cả trong nghề nuôi ba ba. Việc phòng bệnh phải được tiến hành trong tất cả các khâu, bắt đầu từ việc lựa chọn giống, chuẩn bị ao bể nuôi, chăm sóc, quản lý.

              Trước khi thả vào ao và bể nuôi cầm tắm cho baba giống bằng loại hóa chất cho phép sử dụng theo chỉ dẫn để phòng bệnh nấm và bệnh ký sinh đơn bào. Nếu thấy baba giống bị xây xát, cần tắm thêm bằng thuốc kháng sinh (được phép sử dụng) với liều lượng 20-50g/m³ nước để phòng bệnh nhiễm trùng gây lở loét. 

             Khi thấy ba ba bị bệnh, phải nhốt riêng những cá thể bị bệnh để chữa trị kịp thời, đồng thời nhanh chóng xử lý vệ sinh môi trường ao nuôi.

              4. Một số điều cần lưu ý:

             a. Ao nuôi nên có hình chữ nhật, ao nuôi ba ba phải có sàn cho ba ba lên ăn, bãi để baba đẻ trứng. Ao nuôi thường xuyên phải được tẩy dọn sạch sẽ, diệt hết mầm bệnh trong ao.

             b. Nên thả ba ba giống cùng cỡ, tối thiểu đạt 100g trở lên. Mật độ thả phải phù hợp với diều kiện chăm sóc và quản lý.

              c. Thức ăn chô ba ba phải là thức ăn tươi sống, lượng thức ăn phải đủ chất và lượng.

Ks. Nguyễn Tuấn Anh - Trạm KN Liên Quận