Cây hoa Lily là cây trồng có giá trị cao hơn so với các loài hoa khác vào những ngày tết cổ truyền. Để cây hoa Lily sinh trưởng, phát triển tốt, nở bông đẹp và đúng vào dịp tết thì người trồng hoa Lily cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh đúng kỹ thuật. Đặc biệt là bệnh cháy lá sinh lý gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển cũng như thẩm mỹ cây hoa Lily. Bệnh cháy lá trên cây hoa Lily tuy không phải là bệnh truyền nhiễm nhưng lại có tốc độ lây lan vô cùng lớn và gây ra thiệt hại không nhỏ cho người trồng hoa Lily, đặc biệt là khi bệnh xảy ra trùng với thời điểm có độ ẩm không khí cao hoặc sương mù. Do vậy người trồng hoa cần biết rõ nguyên nhân gây ra bệnh và có phương pháp phòng bệnh kịp thời, hiệu quả. Bài viết dưới đây tôi sẽ giúp cho bà con hiểu thêm về cách phòng trừ bệnh cháy lá, cháy ngọn cho cây hoa Lily cho năng suất cao.
1. Triệu chứng bệnh:
Bệnh cháy lá (Leaf Scorch) xuất hiện trên ngọn cây, ở giai đoạn phân hóa nụ hoa (thường là sau trồng từ 25-30 ngày), trước khi bắt đầu nhìn thấy nụ hoa. Bộ phận bị gây hại bao gồm tầng lá non phía trong (bao nụ hoa), nụ hoa và tầng lá bao bên ngoài nụ. Dấu hiệu nhận biết bằng mắt thường đó là những lá trên ngọn cây hoa Lily sẽ chụm vào thay vì mở ra như thường lệ.
- Đầu tiên, những lá non sẽ hơi quăn theo hướng vào trong. Khi lấy tay tách nhẹ lá ra, sẽ thấy các dịch nhầy bên trong dính giữa các lá. Một vài ngày sau, trên những lá này xuất hiện những đốm màu vàng-xanh tới màu hơi trắng.
-Trong trường hợp bị cháy lá nhẹ, cây sẽ tiếp tục phát triển ở mức độ bình thường và hư hại chỉ xảy ra ở những lá nằm ở tầng lá bao bên ngoài nụ hoa. Nụ hoa và những lá non phía trong không bị ảnh hưởng.
- Nếu hiện tượng cháy lá ở mức nặng hơn, những đốm trắng có thể chuyển sang màu nâu ở một số chỗ và lá cây sẽ bị quăn lại ở những chỗ bị phá hoại. Những lá nhạy cảm trên ngọn sẽ bị mất nên cây sẽ không tiếp tục phát triển được nữa.
2. Nguyên do tạo ra bệnh cháy lá, cháy ngọn trên cây hoa Lily
- Do mất hài hòa đường nước hấp thu vào và sự thoát nước của cây.
- Do cung ứng dinh dưỡng cho cây không hài hòa, thiếu dưỡng chất, thiếu hụt ánh sáng, pH không phù hợp và thiếu vi lượng trên cây.
- Do thiếu canxi trong những tế bào của những lá non nhất, làm các tế bào bị phá huỷ và chết.
- Độ ẩm tương đối trong ruộng thay đổi đột ngột cũng có thể ảnh hưởng tới quá trình phát triển bệnh.
- Do sự phát triển kém của bộ rễ (mức muối cao trong đất và cây phát triển quá nhanh so với kích thước của bộ rễ).
- Bệnh này diễn ra mạnh khi cây hoa Lily bắt đầu phân hóa mầm hoa. Đây chính là giai đoạn cây tập trung dinh dưỡng để nhú mầm hoa, nên cũng là giai đoạn yếu của cây nên cực kỳ dễ tạo ra bệnh.
- Sự nhạy cảm của giống và kích thước củ. Củ to thì nhạy cảm hơn so với củ nhỏ.
3. Giải pháp giải quyết bệnh cháy lá, cháy ngọn cây hoa Lily
- Chọn củ giống hoa Lily sạch bệnh và loại giống hoa Lily ít bị nhiễm bệnh cháy lá để trồng.
- Khi tiến hành trồng cây hoa Lily đừng nên chọn củ lớn quá để trồng.
- Trồng củ trên đất hoặc giá thể đảm bảo các yêu cầu độ dẫn điện dung dịch đất EC=0,5-0,8mS/cm.; pH từ 5,5-6,5 (đối với lily thơm), từ 6,0-7,0 (đối với lily không thơm); tốt nhất nên trồng trên đất đã được cấy lúa vụ trước. Trồng củ sâu 6-10cm. Giữ ẩm đất trước khi trồng.
- Trồng củ ra rễ trong kho mát trước khi trồng ra ngoài đồng ruộng (ngăn cản sự phát triển quá nhanh của cây).
- Phòng trừ tốt những bệnh và dịch hại ảnh hưởng đến rễ.
- Trong suốt quá trình trồng, cách chăm sóc cho cây hoa Lily là cực kì quan trọng. Nên có hệ thống tưới tiêu cho cây phù hợp, cần tiến hành thoát nước ngay khi mưa lớn để giúp tránh hiện trạng cây bị ngập úng. Luôn đạt ẩm độ trong ruộng hoa Lily 75%, để biết được trong vườn có đạt được ẩm độ ổn định không, bà con lấy một ít đất nắm chặt trong tay, nếu như không thấy nước chảy ra từ những kẻ tay là ẩm độ đạt và khi mở ra một lúc đất rã dần là đất trong vườn đạt ẩm độ 70-75%. Tránh để ẩm độ cao quá sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại côn trùng và nấm bệnh sinh trưởng, phát triển gây bệnh cho cây hoa Lily.
- Vào thời gian bệnh phát sinh nhiều cần lưu ý sử dụng lưới đen căng bên trên để che bớt nắng chiếu trực tiếp lên cây khi cường độ chiếu sáng quá cao và hạ bớt được việc thoát hơi nước của cây sẽ hạ được sự gây hại của bệnh. Tuy vậy, cần tạo được độ thoáng mát, thông gió cho cây khi che lưới đen.
- Bổ sung dưỡng chất, cải tạo đất trồng: Bổ sung thêm phân chuồng, phân hữu cơ hoai mục, vôi bột cho cây để làm tơi xốp và nâng cấp độ pH đất.
- Ngoài ra cần thiết bổ sung phân đa, trung, vi lượng cho cây, bổ sung thêm canxi. Sử dụng phân bón có hàm lượng Canxi cao để bón lót và bón sau trồng 10, 20, 30 ngày. Với phân bón vào gốc khuyến cáo bón 2kg phân Calcium Nitrate 26,5% cho 1.000 chậu (cây) hoa Lily/lần bón.
- Khi phát hiện các lá ngọn dính chùm, nên dùng tay tách các lá ra để tạo sự thông thoáng, hạn chế bệnh gây hại nặng.
- Biện pháp hóa học: có thể sử dụng một trong các loại thuốc sau để phòng trừ bệnh cháy lá: Azoxy gold 600SL, Aikosen 80WP, Super tank 650WP, .…
Mong bà con áp dụng các biện pháp kỹ thuật như trên để vụ trồng hoa lily năm nay đạt kết quả cao./.
KS. Phạm Thị Mỵ - Trạm Khuyến nông An Dương