Mục lục

Sen là loài hoa có giá trị văn hóa và giá trị kinh tế cao, được coi là Quốc hoa của Việt Nam. Tại Hải Phòng, trong những năm gần đây cây sen đã được đưa vào trồng trên các khu đồng trũng, đất trồng lúa kém hiệu quả. Tuy nhiên, việc sản xuất mới chỉ tập trung vào khai thác một số sản phẩm từ trồng sen (hoa sen, hạt sen, củ sen,…) chưa kết hợp giữa khai thác các sản phẩm từ sen với các giá trị về du lịch nên hiệu quả kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng. Năm 2023, Trung tâm Khuyến nông đã xây dựng mô hình Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa kém hiệu quả sang sản xuất hoa sen gắn với phát triển du lịch sinh thái theo chuỗi giá trị góp phần tăng thu nhập cho người dân.

Mô hình được triển khai tại xã Đại Đồng, huyện Kiến Thụy và xã Tân Tiến, huyện An Dương với quy mô 11 ha. Giống hoa sen được trồng là sen Quan âm với hai màu trắng và hồng.

Sen là loại cây dễ trồng, tốn ít công chăm sóc, tỷ lệ hao hụt thấp, chỉ mất chi phí đầu tiên cho lần xuống giống, sau đó, chỉ chăm sóc bón phân và thu hoạch trong nhiều năm. Hoa sen Quan âm có rất nhiều cánh nhỏ li ti bên trong. Nụ sen hình cầu, hoa nhiều cánh, lâu tàn. Qua hơn 5 tháng thực hiện, theo đánh giá, 2 giống hoa sen triển khai trong mô hình đều phù hợp với đồng đất của 2 địa phương. Người dân có thể tận dụng mặt nước ao, hồ và ruộng để trồng sen, vừa phục vụ du lịch vừa để thu hoạch hoa; tận thu lá, hạt, ngó sen. Cây hoa sen có thời gian sinh trưởng từ 150 -170 ngày, tỷ lệ sống tương đối cao, đạt từ 91-95%; số hoa trên cây dao động từ 20-25 hoa/cây; màu sắc đẹp, độ bền của hoa từ 3-4 ngày; sâu bệnh hại xuất hiện ở mức độ nhẹ. Các sản phẩm tươi từ sen của mô hình đã ký hợp đồng cung cấp thường xuyên cho một số đơn vị, hợp tác xã: hoa sen 1.000 bông/ ngày giá bán 7.000 – 8.000 đồng/bông; ngó sen 100kg/ngày với giá bán 40.000 – 45.000 đồng/kg; lá sen 200kg/ngày với giá 3.000 – 5.000 đồng/kg; củ sen 500kg/ngày với giá bán 20.000 – 25.000 đồng/kg khi vào vụ. Sau khi trừ chi phí trung bình một ha trồng sen cho lợi nhuận từ 150 đến 200 triệu đồng, cao gấp 5-7 lần so với cấy lúa.

Trung tâm Khuyến nông cấp phát giống, phân bón, thuốc BVTV

Các hộ dân tham gia mô hình được hỗ trợ 50% giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đồng thời được tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất hoa sen. Cán bộ Khuyến nông hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, cách điều tra, phát hiện các đối tượng dịch hại. Hướng dẫn áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM trên cây hoa sen, cách xử lý phế phụ phẩm để ủ thành phân hữu cơ nên mô hình sinh trưởng phát triển tốt, ít sâu bệnh hơn so với đại trà. Năm đầu tiên đưa vào dịch vụ trồng hoa kết hợp với chụp ảnh, tham quan, với mục đích giới thiệu và quảng bá về hoa sen cho khách đến tham quan, chụp ảnh trải nghiệm, Khách đến thăm quan có thể mua hoa tươi, ngó sen, hạt sen tươi, trà lá sen, củ sen tươi,…. về sử dụng và làm quà biếu. Đây là hình thức quảng bá hình ảnh, giới thiệu và bán sản phẩm từ cây sen, đem lại thu nhập cao cho người sản xuất.

Vườn sen đến kỳ thu hoạch

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng đã góp phần đa dạng hóa các sản phẩm nông nghiệp, mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao thu nhập cao hơn cho người dân và góp phần vào sự thành công của tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới ở thành phố Hải Phòng.

Với những ưu điểm trên, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất ruộng thấp trũng cấy lúa cho hiệu quả thấp sang trồng hoa sen kết hợp du lịch sinh thái đã mở ra hướng sản xuất mới cho nông dân. Việc sản xuất hoa sen giúp nâng cao thu nhập cho chủ hộ sản xuất và phủ xanh những diện tích ruộng bỏ hoang, thu hút khách du lịch đến trải nghiệm, tô thêm nhiều nét đẹp cho cánh đồng thôn quê Hải Phòng.

KS. Phạm Thị Minh Thu - Phòng CGKTNN