Ngộ độc hữu cơ (nghẹt rễ) là bệnh gây hại cho lúa vụ mùa hiện nay rất phổ biến trên đồng ruộng do thời gian từ thu hoạch lúa vụ Xuân đến thời gian gieo cấy lúa vụ mùa rất ngắn nên rơm rạ và tàn dư hữu cơ bị vùi trong đất chưa kịp phân hủy, cùng với nền nhiệt cao, tốc độ phân hủy chất hữu cơ diễn ra mạnh lượng axit hữu cơ và một số khí độc được giải phóng trong đất gây ngộ độc làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng phát triển của cây lúa, cây lúa đẻ nhánh kém hoặc không đẻ nhánh. Nếu bệnh gây hại trong thời gian dài mà không có biện pháp xử lý làm lụi toàn bộ diện tích lúa bị bệnh.
1.Triệu chứng của bệnh
Khi bệnh mới phát sinh ngọn lá lúa chuyển sang màu vàng đỏ, khô từ chóp lá lan dần xuống dưới nếu bệnh nặng nhiều lá phía trên bị vàng đỏ đến 1/3 lá.
Bộ rễ thối đen, có mùi tanh hôi, rễ mới không phát sinh, cây lúa ngừng sinh trưởng hoặc đẻ nhánh ít, dù có bón phân đầy đủ lúa vẫn không xanh. Hiện tượng này xảy ra chủ yếu ở giai đoạn sau cấy – đẻ nhánh rộ.
Hình ảnh lúa bị ngộ độc hữu cơ
Hình ảnh lúa bị ngộ độc hữu cơ nặng
2. Nguyên nhân gây bệnh
Đây là bệnh sinh lý do bộ rễ bị thiếu oxy, bệnh xuất hiện do điều kiện chuyển vụ rất nhanh từ vụ Xuân sang vụ Mùa nên quá trình phân hủy gốc rạ sinh ra các axit hữu cơ và khí độc gây tác động xấu đến sự hô hấp của bộ rễ.
3. Biện pháp khắc phục hiện tượng ngộ độc hữu cơ
- Sau thu hoạch lúa xong nên xử lý rơm rạ, sản phẩm phụ bằng các chế phẩm: AT- YTB, Trichodecma, Sumitri,... tiến hành ngay sau khi cày, lồng dập rạ. Liều lượng sử dụng, cách sử dụng xem hướng dẫn trên bao bì sản phẩm hoặc theo hướng dẫn của cán bộ chuyên môn.
- Bón lót đầy đủ và bón thúc sớm, bón phân cân đối.
Khi phát hiện ruộng lúa bị ngộ độc hữu cơ cần thực hiện ngay các bước:
* Ngừng ngay việc bón phân đạm, phân NPK hoặc các loại phân bón lá.
* Rút nước ra khỏi ruộng để khô 2-3 ngày (nứt chân chim), sau đó đưa nước trở lại ruộng. Đối với những ruộng không rút được nước, tiến hành cào sục bùn nhằm rửa bớt các chất độc trong đất.
* Bón bổ sung phân lân (8-10 kg/360m2) hoặc phân chuồng hoai mục (20-30 kg/360m2). Có thể bón bổ sung thêm phân bón qua lá (ưu tiên các loại phân có hàm lượng các nguyên tố vi lượng cao như Atonik 1.8SL, Poly-feed, Humic, K-humate, Song mã,, TS96,…)
* Sau khi xử lý 7-10 ngày, kiểm tra khóm lúa thấy ra rễ mới ( rễ trắng) và lá mới, tiến hành bón thúc và chăm sóc bình thường.
KS. Vũ Thị Lý- Trạm KN Liên Quận