Thuốc Lào - Hương vị khó quên của miền đất trạng

         Sau khi “dấm” cuộn thuốc tới khoảng thời gian nhất định thì được thít lại một lần nữa cho chặt và đem đi thái. Lưỡi dao sắc ngọt chính là vật dụng để thái thuốc lào. Công đoạn này khá vất vả vì đòi hỏi người làm nghề phải có kinh nghiệm để thái được sợi thuốc nhỏ, đều và không bị vụn. Người dân trồng thuốc lào cho biết, trước đây chưa có máy thái, người dân thái thuốc bằng tay. Sau khi có máy thái thuốc, giảm được công lao động và sợi thuốc cũng nhỏ, đều hơn. Tuy nhiên, vai trò của người điều khiển máy vẫn vô cùng quan trọng, đôi bàn tay khéo léo giúp những sợi thuốc nhỏ đều và không bị đứt chỉ.

           Thuốc lào sau khi thái được người dân dùng que phơi cẩn thận, tỉ mỉ trên chiếc “sảo” và nhiều nơi còn có cách gọi khác là chiếc nong phơi. Là công dụng giúp những sợi thuốc vừa “thái” được khô kiệt.

Thuốc lào được thái bằng máy

           Thuốc lào sau khi phơi sẽ được người dân nhanh chóng di chuyển tới địa điểm thoáng, có ánh nắng để phơi. Khi phơi cần theo dõi thời tiết, nếu trời mưa hay âm u không có nắng sẽ ảnh hưởng xấu đến sợi thuốc làm ngả màu và kém chất lượng. Sợi thuốc lào thành phẩm có màu nâu đậm, nâu hạt cau hoặc vàng, có mùi thơm, người dân sẽ gấp lại thành từng bánh bỏ vào nilong để chống ẩm mốc. Việc bảo quản này cũng yêu cầu sự cẩn thận vì chỉ sơ suất nhỏ cũng có thể khiến thuốc bị hỏng, giảm chất lượng.

Thuốc lào thành phẩm

         Thuốc lào khi hoàn thiện sẽ bán được giá thành 200.000 đồng/kg, thời điểm cao còn có khi lên tới 400.000 đồng/kg. Ngày nay thuốc lào vẫn được người dân trồng rất nhiều. Ngoài thu hoạch lá người dân còn chăm cả cây để ra hoa lấy hạt phục vụ cho mùa sau. Đất trồng cần đất thịt nặng thì thuốc lào càng ngon, mùa thuốc lào có thuận lợi phần lớn nhờ vào thời tiết.

            Qua việc đi khảo sát nhà dân, bác Phạm Văn Núi (thôn 4 - xã Giang Biên - Huyện Vĩnh Bảo) cho biết bí quyết để sợi thuốc có màu vàng đẹp và đạt chất lượng là thuốc được phơi thông từ sáng tới 10h tối. Thời điểm sương xuống, sợi thuốc được tưới sương sẽ mềm, dẻo và màu sắc sẽ đẹp hơn. Theo lời bác Núi tâm sự: Trồng thuốc lào rất vất vả, thường xuyên thăm ruộng, nhặt cỏ, vẽ lá già, bẻ nhánh và tưới nước. Được cái hiệu quả kinh tế gấp 3 - 4 lần trồng lúa.

            Tất cả các bộ phận của cây thuốc lào được các chuyên gia nghiên cứu có chứa thành phần nicotin nên được sử dụng để sản xuất thuốc diệt côn trùng, các loại thuốc bảo vệ thực vật. Thuốc lào tại địa phương không chỉ mang giá trị cao về kinh tế mà ngày xưa còn từng mang danh thuốc lào tiến vua.

          Thuốc lào trong dân gian còn được sử dụng như một loại thuốc để cầm máu. Theo kinh nghiệm dân gian, khi bị đứt tay hoặc đứt chân ta có thể lấy vài sợi thuốc lào đắp trực tiếp lên vết thương bị đứt, máu sẽ được cầm lại ngay. Ngoài ra còn chữa được các bệnh khác như: chữa bỏng, đỉa cắn, hắc lào...

           Việc duy trì cây trồng truyền thống, đặc sản của địa phương, có giá trị và hiệu quả kinh tế cao. Với những lợi ích và công dụng mạng lại, cây thuốc lào đang là một trong những cây trồng chủ lực của huyện Vĩnh Bảo, giúp nông dân xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân.

Ks.Nguyễn Thị Huyền – Trạm KN Vĩnh Bảo