Mục lục

I. Thực trạng:

Huyện Tiên Lãng nằm ở phía Tây Nam của thành phố Hải Phòng, có khoảng 1.300 ha diện tích nuôi trồng thuỷ sản nước ngọt. Đối tượng nuôi tập trung chủ yếu là các loài cá nước ngọt truyền thống như: Mè, trôi, trắm, chép, rô phi… Những năm gần đây do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid - 19, kinh tế khủng hoảng, chi phí thức ăn tăng cao, giá đầu ra của sản phẩm cá nước ngọt truyền thống lại giảm dẫn đến năng suất, sản lượng và hiệu quả nuôi thấp và bấp bênh. Vì vậy, cần phải đưa đối tượng giống mới phù hợp và có giá trị kinh tế cao vào phát triển nuôi để nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho người nuôi góp phần đa dạng hoá đối tượng nuôi. Năm 2022, xét thấy ba ba trơn, ba ba gai là loài thủy sản đặc sản giống mới có giá trị kinh tế cao, chị Nguyễn Thị Bích Luân, Trạm Khuyến nông Tiên Lãng, đã tư vấn cho gia đình ông Nguyễn Đức Cải, thôn An Dụ, xã Khởi Nghĩa, huyện Tiên Lãng, xây dựng mô hình nuôi thương phẩm ba ba trơn, ba ba gai trên diện tích ao gần 2.000 m² được chuyển đổi từ diện tích cấy lúa kém hiệu quả sang nuôi trồng thuỷ sản.

II. Nội dung thực hiện mô hình:

TT	Ba ba trơn	Ba ba gai
1	Hình thức nuôi: Nuôi thương phẩm	Hình thức nuôi: Nuôi thương phẩm
2	- Diện tích nuôi: 11 ao, mỗi ao 136 m², sâu 1,2 m nước. Bờ ao được kè bê tông chắc chắn; mặt bờ rộng 60cm, cao hơn mực nước trong ao 0,5m, có xây gờ rộng 15 cm ngăn không cho ba ba thoát ra khỏi ao. Đáy ao rải lớp cát mịn dày 7 - 10cm, có độ dốc về phía cống thoát nước. Giữa ao có thả bè gỗ cho ba ba lên phơi nắng. Cải tạo mương ao bằng vôi bột lượng 10kg/100m² ao; không gây màu nước; không thả bèo che phủ mặt ao.	- Diện tích nuôi: 3 ao, mỗi ao 133m², sâu 1,2 m nước. Bờ ao được kè bê tông chắc chắn; mặt bờ rộng 60 cm, cao hơn mực nước trong ao 0,5m, có xây gờ rộng 15cm ngăn không cho ba ba thoát ra khỏi ao. Đáy ao rải lớp cát mịn dày 7 - 10cm, có độ dốc nghiêng về phía cống thoát nước. Giữa ao có thả bè gỗ cho ba ba lên phơi nắng. Cải tạo mương ao bằng vôi bột lượng 10kg/100m² ao; không gây màu nước; không thả bèo che phủ mặt ao.
3	Giống: Ba ba trơn cỡ cỡ 50 - 60 g/con, số lượng thả: 3.000 con. Con giống khỏe mạnh, không có dáu hiệu bệnh. Ngày thả: 15/3/2022.	Giống: Ba ba gai cỡ 90 - 100 g/con, số lượng thả: 600 con. Con giống khỏe mạnh, không có dấu hiệu bệnh Ngày thả: 20/2/2022.

4 . Chế độ chăm sóc, quản lý:

- Cho ăn: Dùng máng gỗ dài 2m, rộng 50 cm, dày 2 cm đặt nổi trong ao làm máng cho ăn. Thức ăn gồm 80% thức ăn viên nổi dành cho cá có vảy và 20% cá tạp hoặc cá mè, cá được rửa sạch, xay nhuyễn. Cho ăn 2 lần/ngày lúc sáng sớm và chiều tối, chiều tối cho ăn lượng nhiều hơn sáng sớm. Lượng thức ăn 3 - 5% trọng lượng ba ba trong ao tuỳ theo từng giai đoạn phát triển, cho ăn đủ tránh để dư thừa thức ăn gây ô nhiễm môi trường.

- Quản lý:

+ Hàng ngày theo dõi hoạt động và khả năng ăn mồi của ba ba để kịp thời xử lý khi có bất thường xảy ra.

+Thường xuyên duy trì mực nước ao sâu 1,2m; pH 7 - 8,5; độ trong nước ao 30 - 40 cm.

+Định kỳ 2 tuần/1lần khử trùng nước ao nuôi bằng vôi bột với lượng 1- 2kg/100m² ao tuỳ theo độ pH. Thường xuyên duy trì nguồn nước ao nuôi luôn sạch sẽ. Khi thấy chất lượng nước ao kém phải tiến hành thay 30 - 50% lượng nước trong ao.

+ Định kỳ 2 tuần/1lần bắt ba ba cân kiểm tra tốc độ sinh trưởng để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.

Chủ hộ định kỳ kiểm tra tốc độ sinh trưởng của ba ba

Cán bộ Khuyến nông cùng chủ hộ kiểm tra dịch bệnh trên ba ba

Chủ hộ cho ba ba ăn thức ăn viên công nghiệp

III. Hiệu quả mang lại:

1.Hiệu quả kỹ thuật

TT	Ba ba trơn	Ba ba gai
1	Mật độ thả: 2 con/m²	Mật độ thả: 1,5 con/m²
2	Giống thả: Cỡ 50 - 60 g/con.	Giống thả: Cỡ 90 - 100 g/con
3	Kết quả:
	Thời gian nuôi: 16 tháng.	Thời gian nuôi: 17 tháng.
	Trọng lượng 1,2 – 1,5kg/con, trung bình 1,3kg/con.	Trọng lượng 2,0 – 2,3 kg/con, trung bình 2,2 kg/con.
	Tỷ lệ sống: 80%.	Tỷ lệ sống: 70%
	Sản lượng ba ba thu được dự kiến khoảng 3.120kg.	Sản lượng thu được dự kiến khoảng 924kg.
	Lợi nhuận: Sau khi trừ tất cả chi phí (tiền con giống, thức ăn, chi phí cải tạo, công chăm sóc, khấu hao tài sản cố định…) tiền lãi thu được khoảng 450 - 500 triệu đồng.	Lợi nhuận: Sau khi trừ tất cả chi phí (tiền con giống, thức ăn, chi phí cải tạo, công chăm sóc, khấu hao tài sản cố định…) tiền lãi thu được khoảng 220 - 250 triệu đồng.

Ba ba gai có tốc độ sinh trưởng nhanh hơn ba ba trơn nhưng yếu hơn nên tỷ lệ sống thấp hơn ba ba trơn. Để nuôi thương phẩm đạt tỷ lệ sống cao cần phải nuôi tách riêng ba ba đực, ba ba cái khi ba ba đạt trọng lượng 0,6kg/con trở lên để tránh tình trạng cắn nhau, vết thương bị nhiễm trùng, ảnh hưởng đến tỷ lệ sống.

2. Hiệu quả kinh tế

Nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích sản xuất, tăng thu nhập cho người nuôi vì đây là loài thủy đặc sản có giá trị kinh tế cao, có giá bán thương phẩm là 340.000 - 370.000đ/kg ba ba trơn, 550.000 - 800.000đ/kg ba ba gai.

Chi phí đầu tư mua con giống ba ba gai hết nhiều hơn ba ba trơn: ba ba gai cỡ 100g/con giá 230.000đ/con trong khi ba ba trơn chỉ khoảng 30.000 - 35.000đ/con. Sau khi trừ tất cả chi phí, lợi nhuận thu được 670.000.000 - 750.000.000 đồng. Hiệu quả cao gấp nhiều lần so với nuôi các đối tượng cá truyền thống trong cùng khoảng thời gian, trên cùng một diện tích nuôi.

3. Hiệu quả xã hội

Có thể tận dụng phát triển nuôi ở những ao có diện tích nhỏ lẻ khoảng trên 100 m² trở lên góp phần tạo thêm việc làm cho nhiều người.

4. Hiệu quả môi trường

Giảm ô nhiễm môi trường do mô hình sử dụng 80% thức ăn là cám viên công nghiệp.

5. Đánh giá phạm vi ảnh hưởng của mô hình

Đây là mô hình đầu tiên về nuôi thương phẩm ba ba trơn, ba ba gai cho hiệu quả cao tại xã Khởi Nghĩa, huyện Tiên Lãng. Việc thực hiện thành công mô hình sẽ mở ra hướng chuyển đổi đối tượng nuôi mới có giá trị cao, góp phần đa dạng sản phẩm thu hoạch, nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích sản xuất, tăng thu nhập cho người nuôi.

Ba ba trơn, ba ba gai là đối tượng nuôi phù hợp với điều kiện sinh thái của Hải Phòng nói chung, của địa bàn xã Khởi Nghĩa, huyện Tiên Lãng nói riêng; mô hình mang lại lợi nhuận cao nhưng vốn đầu tư lớn, thời gian nuôi kéo dài nên người nuôi cần phải có tiềm lực về kinh tế./.

Ks.Nguyễn Thị Huyền Thư - Trạm Khuyến nông Tiên Lãng