Mục lục

Các đại biểu tham dự Hội thảo khởi động dự án

Biến đổi khí hậu đang trở thành thách thức nghiêm trọng đối với sản xuất nông nghiệp toàn cầu, đặc biệt tại các quốc gia nông nghiệp như Việt Nam. Ở khu vực miền Bắc, sự gia tăng về cường độ và tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan – mưa lớn, lũ quét, hạn hán kéo dài, bão trái mùa - đang tác động trực tiếp đến hiệu quả sản xuất, hiệu quả sử dụng đất và tài nguyên, cũng như sức khỏe hệ sinh thái nông nghiệp.

Trong bối cảnh đó, ngày 01/8/2025, tại Hà Nội, Hội thảo khởi động Dự án “Hỗ trợ phát triển kinh tế vườn tuần hoàn thích ứng với biến đổi khí hậu tại miền Bắc Việt Nam” đã chính thức diễn ra. Đây là một sáng kiến quan trọng nhằm thúc đẩy nông nghiệp bền vững, nâng cao sinh kế cho người dân và tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Dự án được triển khai trên cơ sở Thoả thuận Hợp tác (LoA) đã được ký kết giữa Hội làm vườn Việt Nam và tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO). Căn cứ vào thỏa thuận này, Hội làm vườn Việt nam phối hợp với các đối tác tổ chức Hội thảo khời động dự án. Nhằm chia sẻ mục tiêu, nội dung và kế hoạch triển khai các hoạt động của dự án trong thời gian tới.

Hội nghị có sự tham gia ông Lê Quốc Doanh - Nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam, ông Đỗ Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Vinod Ahuja -Trưởng đại diện tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) tại Việt Nam; đại diện các Cục, Vụ, Viện, Trung tâm trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Hội làm vườn, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Trung tâm Khuyến nông của các tỉnh, thành phía Bắc và một số cơ quan thông tấn, báo chí. Đại diện thành phố Hải Phòng có bà Lương Thị Kiểm - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường và Trung tâm Khuyến nông.

Các đồng chí lãnh đạo phát biểu khai mạc và chào mừng hội nghị

Kinh tế vườn tuần hoàn là mô hình nông nghiệp tích hợp, trong đó các hoạt động sản xuất như trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và xử lý chất thải hữu cơ được tổ chức theo chu trình khép kín - vừa tận dụng được tài nguyên nội tại, vừa giảm thiểu tác động đến môi trường.

Các mô hình VAC (vườn - ao -chuồng) cải tiến, vườn kết hợp với hệ thống biogas, ủ phân sinh học, tái sử dụng nước tưới, thâm canh đa tầng... là những ví dụ điển hình cho hệ thống tuần hoàn trong nông nghiệp. Không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế, mô hình này còn giúp nông dân thích ứng tốt hơn với biến động khí hậu và dịch bệnh ngày càng phức tạp.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã trình bày các kết quả và bài học kinh nghiệm tế tại Sơn La, Nam Định -nơi các mô hình vườn hộ tuần hoàn đã giúp tăng thu nhập cho người dân từ 20-30%, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường nhờ tái sử dụng gần 70% phụ phẩm nông nghiệp.

Bà Lương Thị Kiểm – Phó giám đốc Sở Nông Nghiệp và Môi trường Hải Phòng phát biểu tại hội nghị

Bà Lương Thị Kiểm – Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hải Phòng chia sẻ:

“Thành phố Hải Phòng là địa phương có diện tích đất nông nghiệp không quá lớn, nhưng lại có lợi thế về phát triển mô hình kinh tế vườn và nông nghiệp đô thị. Trong những năm qua, ngành nông nghiệp thành phố đã tích cực thúc đẩy mô hình VAC cải tiến, kết hợp ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ tưới tiết kiệm và sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh.

Theo bà Kiểm, Hải Phòng có rất nhiều mô hình kinh tế tuần hoàn kể cả diện rộng và diện hẹp. Đối với diện rộng có thế nói đên các vùng sản xuất hành tỏi, với diện tích gần 7.000 ha và 2.000 ha cà rốt,…người dân sử dụng 100% phụ phẩm nông nghiệp trồng trọt từ rơm rạ để phủ luống và các phụ phẩm chăn nuôi mua từ các trang trại về để ủ và sử dụng trong chăm sóc từ đó giảm thiểu lượng phân bón trên đồng ruộng, tỷ lệ sử dụng thuốc BVTV, nhưng tăng sức khoẻ của đất, năng suất và hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó có các mô hình tuần hoàn hẹp đặc trưng tại các trang trại gà, bò quy mô nhỏ theo hướng kết hợp du lịch sinh thái tạo nên chuỗi tuần hoàn khép kín với các sản phẩm an toàn.

Bà Lương Thị Kiểm khẳng định: Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng cam kết phối hợp chặt chẽ với các đơn vị triển khai dự án, tạo điều kiện thuận lợi để đưa mô hình vào thực tế. Chúng tôi xác định đây là bước chuyển quan trọng để phát triển nông nghiệp thông minh, xanh và bền vững, đáp ứng yêu cầu thích ứng với biến đổi khí hậu và các mục tiêu tăng trưởng xanh của thành phố đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng thẳng thắn nhìn nhận đó là các chính sách của Nhà nước để hỗ trợ khuyến khích thúc đẩy nông dân, các doanh nghiệp chưa thực sự mạnh vẫn trên tinh thần động viên nên khả năng nhân rộng chưa cao.

Qua dự án đề nghị các mô hình tuần hoàn cần có sự đánh giá tổng kết hình và báo cáo cụ thể, các lãnh đạo Trung ương và các cấp có thẩm quyền quan tâm ban hành các cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển cho cộng đồng.

Tại hội thảo, lãnh đạo dự án và Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao vai trò và tiềm năng của Hải Phòng, đồng thời hoan nghênh địa phương đã chỉ ra các mô hình đang triển khai theo hướng tuần hoàn và nhận định: “Hải Phòng là mô hình thành phố ven biển tiêu biểu, vừa có vùng nông thôn rộng lớn, vừa có áp lực đô thị hóa và công nghiệp hóa - rất phù hợp để phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái -tuần hoàn điển hình, hướng tới mục tiêu phát thải thấp và tăng trưởng xanh.”

Đại diện các địa phương thống nhất về nhu cầu cấp thiết phải chuyển đổi mô hình sản xuất, tăng cường chia sẻ nguồn lực, kỹ thuật và kết nối vùng để thúc đẩy các mô hình vườn tuần hoàn, góp phần đảm bảo an ninh sinh thái, lương thực và thích ứng khí hậu.

Đại biểu tham gia hội nghị

Trong thời gian tới, Ban quản lý dự án sẽ phối hợp với các địa phương để xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, lựa chọn mô hình phù hợp theo điều kiện từng tỉnh/thành phố, và tổ chức các khóa tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân, cán bộ khuyến nông, hợp tác xã.

KS. Cao Thị Thu Hiệp - Phòng Kỹ thuật Nông nghiệp