Mục lục

Ngày 30/7/2025 – Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị tham vấn Đề án sản xuất trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025-2035 với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, địa phương, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế và hợp tác xã nông nghiệp trên cả nước.

Quang cảnh Hội nghị

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung nhấn mạnh:

“Tính cấp bách của việc chuyển đổi hệ thống trồng trọt theo hướng phát thải thấp là không thể trì hoãn. Đây không chỉ là yêu cầu nội tại để phát triển bền vững, mà còn là điều kiện kiên quyết để nông sản Việt Nam đáp ứng được các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế.”

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung phát biểu tại hội nghị

Theo số liệu kiểm kê khí nhà kính năm 2020 do Viện Môi trường – Nông nghiệp tính toán, tổng lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam đạt khoảng 454,6 triệu tấn CO2 tương đương (CO2tđ) – tăng gần gấp đôi so với năm 2010. Trong đó, riêng lĩnh vực nông nghiệp chiếm khoảng 116,51 triệu tấn CO2, với trồng trọt đóng góp tới 80% tổng phát thải ngành, chủ yếu do phát thải khí mê-tan (CH4) từ sản xuất lúa nước, sử dụng phân bón chưa hợp lý và đốt phế phụ phẩm ngoài đồng ruộng.

Nếu không có giải pháp tổng thể và đồng bộ, các thực hành canh tác cũ sẽ tiếp tục tác động tiêu cực đến môi trường, gây thoái hóa đất, cạn kiệt tài nguyên nước, suy giảm đa dạng sinh học và làm giảm chất lượng nông sản. Quan trọng hơn, nông nghiệp Việt Nam có thể đánh mất cơ hội xuất khẩu khi các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… siết chặt các tiêu chuẩn môi trường và khí hậu trong chuỗi cung ứng.

Nội dung cốt lõi của Đề án: Từ giải pháp kỹ thuật đến định hình thị trường carbon

Đề án sản xuất trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025-2035 được xây dựng với mục tiêu tổng thể: chuyển đổi hệ thống sản xuất trồng trọt theo hướng phát thải thấp, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, nâng cao thu nhập cho nông dân và thúc đẩy tăng trưởng xanh. Đề án sẽ góp phần thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 mà Chính phủ Việt Nam đưa ra tại COP26.

Một số nội dung nổi bật của Đề án bao gồm:

Áp dụng các gói kỹ thuật giảm phát thải: sử dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD), quản lý dinh dưỡng thông minh, giảm lượng phân đạm, tái sử dụng phụ phẩm như rơm rạ, canh tác hữu cơ, nông nghiệp chính xác và nông nghiệp thông minh với khí hậu (CSA).

Phát triển sản phẩm than sinh học (biochar) từ các loại phụ phẩm như trấu, rơm rạ, vỏ cà phê, lõi ngô, vỏ điều, bã mía… Than sinh học vừa giúp cải tạo đất, tăng hấp thụ carbon, vừa có giá trị cao trong thị trường tín chỉ carbon. Một số giao dịch tín chỉ carbon từ biochar trên thị trường quốc tế đã đạt giá lên tới 200 USD/tấn CO2.

Thiết lập hệ thống MRV (đo lường – báo cáo – thẩm định) để kiểm soát và xác nhận lượng phát thải trong canh tác, làm cơ sở tham gia thị trường carbon tự nguyện hoặc bắt buộc.

Phát triển mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn vùng nguyên liệu, mã số vùng trồng, hệ thống truy xuất nguồn gốc với thị trường tiêu thụ và tín chỉ carbon.

Thí điểm ít nhất 5 mô hình có khả năng phát triển tín chỉ carbon, xây dựng thương hiệu “nông sản phát thải thấp”, từng bước đưa Việt Nam thành quốc gia sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm với khí hậu.

Các đại biểu tham quan các sản phẩm giảm phát thải trồng trọt

Phản hồi tích cực từ địa phương: Hải Phòng mong muốn được tham gia sớm

Tại hội nghị, nhiều địa phương đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc và chủ động đề xuất tham gia Đề án. Bà Lương Thị Kiểm – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hải Phòng – phát biểu:

“Hải Phòng cơ bản nhất trí với toàn bộ nội dung Đề án, đặc biệt là các giải pháp kỹ thuật và định hướng phát triển thị trường carbon phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững tại địa phương. Chúng tôi mong muốn Bộ sớm phê duyệt và triển khai Đề án, đồng thời đề nghị Hải Phòng được lựa chọn là địa phương tham gia thí điểm ngay từ giai đoạn đầu.”

Bà Kiểm cũng cho biết, thời gian qua Hải Phòng đã triển khai nhiều mô hình ứng dụng cơ giới hóa hiện đại vào sản xuất nông nghiệp như thiết bị bay không người lái (drone) phục vụ phun thuốc bảo vệ thực vật, máy san phẳng mặt ruộng ứng dụng công nghệ định vị vệ tinh (GPS), hệ thống quản lý rơm rạ thân thiện với môi trường, quản lý phân bón thông minh nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu tác động đến môi trường. Đặc biệt, Hải Phòng cũng đang tích cực phát triển sản xuất cây vụ đông, tận dụng quỹ đất sau thu hoạch lúa để duy trì độ che phủ đất, tăng khả năng hấp thụ carbon, đồng thời thực hiện cày ải, lật đất để cải tạo đất, tăng hàm lượng hữu cơ và giảm phát thải khí nhà kính. Những nền tảng sẵn có này là điều kiện thuận lợi để thành phố tiếp cận và triển khai hiệu quả các mô hình sản xuất trồng trọt giảm phát thải theo khung kỹ thuật của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong thời gian tới.

Bà Lương Thị Kiểm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường phát biểu tại Hội nghị

Cam kết đồng hành và hành động mạnh mẽ

Kết thúc hội nghị, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến đóng góp từ các địa phương, chuyên gia và đối tác quốc tế. Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện Đề án, trình Chính phủ phê duyệt và ban hành trong thời gian sớm nhất.

Đề án sản xuất trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025-2035 không chỉ là một kế hoạch hành động, mà còn là lời cam kết mạnh mẽ của ngành nông nghiệp Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để nông dân, doanh nghiệp và hợp tác xã cùng tham gia xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại – xanh – có trách nhiệm – có khả năng hội nhập sâu với thế giới.

K.s. Cao Minh Tuấn - Phòng Đào tạo và Thông tin